مدرسه علميه الزهرا مياندوآب

همه ما تجربه بیماری را داریم. برخی بیماری ها به سرعت بهبود می یابند و برخی مدتها انسان را آزار می دهند و برخی ممکن است منجر به مرگ شوند، اما آنچه که در هر نوع بیماری مهم است میزان صبر ما در برابر آن است و اینکه دنیا را سرمنزل مقصود خود ندانیم و باور داشته باشیم زندگی واقعی و جاودانه ما بعد از مرگ تازه آغاز می شود در اینصورت تلخی بیماریها مثل تلخی دارو قابل تحمل می شود.
خدای ما حکیم و مهربان است و صحت بدن ما به دست اوست پس حتماً مریضی ما اتفاقی عارض نشده بلکه اسراری در آن نهفته است.
امّا این كه بیمارى، گناهان را از بین مى ‏برد به دو جهت است:
1- براستى نیروى شهوت و غضب بیمار، كه ریشه تمام گناهان و مفاسد است. شكسته و سست مى‏ شود.
2- اقتضاى بیمارى این است كه انسان، در آن حال، با توبه و پشیمانى از گناه به طرف پروردگارش باز مى‏ گردد و تصمیم بر ترك آن قبیل كارها مى‏ گیرد.
همان طورى كه خداى تعالى فرموده است: “وَ إِذا مَسَّ الْإِنْسانَ الضُّرُّ دَعانا لِجَنْبِهِ أَوْ قاعِداً أَوْ قائِماً فَلَمَّا كَشَفْنا عَنْهُ ضُرَّهُ مَرَّ كَأَنْ لَمْ یَدْعُنا إِلى‏ ضُرٍّ مَسَّهُ كَذلِكَ زُیِّنَ لِلْمُسْرِفینَ ما كانُوا یَعْمَلُون؛
هنگامى كه به انسان زیان(و ناراحتى) رسد، ما را(در هر حال:) در حالى كه به پهلو خوابیده، یا نشسته، یا ایستاده است، مى‏ خواند؛ امّا هنگامى كه ناراحتى را از او برطرف ساختیم، چنان مى‏ رود كه گویى هرگز ما را براى حل مشكلى كه به او رسیده بود، نخوانده است! این گونه براى اسرافكاران، اعمالشان زینت داده شده است (كه زشتى این عمل را درك نمى‏ كنند)!"‏(3).
به این ترتیب آن گناهانى كه در حقیقت نفس جایگزین نشده ‏اند، بزودى از بین مى‏ روند، و گناهانى كه به صورت ملكه در آمده ‏اند، بسا كه در طول‏ بیمارى، با ادامه پشیمانى و بازگشت به جانب خدا، برطرف مى‏ گردند. امام (علیه السلام) كلمه حطّ: نابودى را براى نابودى گنا هان استعاره آورده از باب تشبیه(در قدرت نابودسازى و زدودن) به محو كردن اوراق كتاب.
آن گاه امام (علیه السلام) با عبارت: انّ اللّه… بر این نكته توجه داده است كه هرگاه بنده خدا رنج بیمارى خود را به حساب خدا بگذارد، این خود، زمینه رسیدن اجر و پاداش بر او شده و باعث ورود او به بهشت مى‏ گردد. و از بین بردن ملكاتى كه با قصد قربت به خدا همراه اند نیز وارد در این قسمت اند.

امام صادق(علیه السلام) فرمودند: “إِنَّ فِی الْجَنَّةِ مَنْزِلَةً لَا یَبْلُغُهَا عَبْدٌ إِلَّا بِالِابْتِلَاءِ فِی جَسَدِه"(4) در بهشت جایگاهی هست که هیچ بنده ای به آن نمی رسد مگر در اثر مبتلا شدن بدنش (به بیماری).
بدیهی است کسی به چنین جایگاهی می رسد که در بیماری خود صبر کرده باشد و زبان به کفران نعمت نگشوده باشد زیرا طبق همین کلام امیرالمومنین (علیه السلام) که مورد بحث ماست خود بیماری فی نفسه اجر و ثوابی ندارد بلکه صبر در بیماری اجر دارد.
پس بسیار مهم است که در هنگام مواجهه با مریضی ها مأیوس نشویم بلکه با یاد خدا و توبه و صبر سعادت ابدی را برای خود رقم بزنیم.
نکته دیگر اینکه درست است که بیماریهای ما می توانند برای ما خیر باشند اما این دلیل نمی شود کسی از خدا سلامتی نخواهد یا طلب بیماری کند، زیرا پروردگار ما کریم است و به هر که بخواهد بدون حساب بالاترین اجر و پاداش را می دهد. پس باید به فضل خدا امید داشت و از او خواست خیر دنیا و آخرت را برای ما جمع کند منتها اگر خواست خدا این بود که ما بیمار شویم باید تسلیم خواست او باشیم و راضی به رضای او. و الا رسم بندگی را به جا نیاورده ایم!
آنچه از کلام امام علی(علیه السلام) می رسد اینست که بیمار به جهت صبر بر درد و توکل برخداوند، گناهانش آمرزیده می شود؛ وگرنه خود بیماری فی نفسه اجر و پاداشی در پی ندارد.
—————————————
پی نوشتها:
1ـ نهج البلاغه، حکمت 42.
2ـ نور الثقلین، ج4، ص56.
3ـ یونس/12.
4ـ وسائل ‏الشیعة، ج 3، ص 258